Hiperaktif Çocuk

DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU (DEHB)

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu bireyin yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan dikkat sorunları,aşırı hareketlilik ve istekleri erteleyememe(dürtüsellik) ile kendini gösteren bir bozukluktur.

Bu bozukluğun 3 temelbelirtisi vardır:

1-)Dikkat eksikliği

2-)Aşırı hareketlilik(Hiperaktivite)

3-)Dürtüsellik

DEHB tanılı çocuklardaki temel eksiklik dikkat ve konsantrasyondur.Serbest oyun etkinliğinde bile bu durum gezlenebilmektedir.

Dikkat Eksikliği olan çocuklarda gözlenen durumlar:

• Dikkatini yoğunlaştırmada güçlük çeker.
• Genellikle konuşulanları dinlemiyormuş gibi görünür.
• Görev ve yönergeleri takip etmez.
• Zihinsel çaba göstermesi gerektiren hoşlanmadığı görevlerden kaçınır.
• Konu dışı alanlara dikkatini yöneltir.
• Günlük görevlerini unutur.

Hiperaktivitesi olan çocuklarda gözlenen durumlar:

• El ayağı kıpır kıpırdır
• Oturduğu yerde duramaz
• Gereksiz yere sağa sola koşturur,eşyalaratırmanır(ergenlerde ya da yetişkinlerdeyorulmama hissi olarak görülebilir.)
• Sakin bir şekilde oyun oynamakta zorlanır.
• Sürekli hareket eder
• Sürekli konuşur.

Dürtüsellik Durumu:

• Sorulan soru tamamlanmadan yanıt verir.
• Sırasını beklemede güçlük çeker.
• Başkalarınn sözünü keser ya da oyunlarda araya girer.

Bazı belirtileriki ya da daha fazla ortamda görülüyor olmalı.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun nedenleri 3 başlık altında toplanabilir.

• Kalıtım
• Çevresel Etkenler
• Beyindeki Yapısal ve işlevsel farklılıklar

Bu başlıkları açıklayacak olursak;

KALITIM:

DEHB kalıtımsal ya da örneğin bir travma sonrası kazanılmış olabilir.DEHB olan çocukların ana babalarında benzer belirtiler olma oranı normal çocuklara oranla 2-8 kat daha fazladır.DEHB olan çocukların kardeşlerinde benzer belirtilerin görülme olasılıkları 3 kat daha fazladır.

ÇEVRESEL ETKENLER:

Çevrsel etkenler tek başına doğrudan DEHB’a neden olmaktan çok genetik olarak yatkınlığı olan bireylerde DEHB oluşma riskini arttırırlar.

• Doğum öncesi (annenin gebeliktesigara,alkol kullanımı)
• Doğum sırasında (erken doğum komlikasyonları)
• Doğum sonrası (bazı hastalıklar)

BEYİNDEKİ YAPISAL İŞLEVSEL FARKLILIKLAR:

DEHB tanısı alan bireylerde yapılan manyetik rezonans görüntüleme(MRG) çalışmalarında beyin hacimleri normallere oranla %3-4 oranında küçük bulunmuştur. Ayrıca sinirlerdeki iletim sistemindeki dopamin ve noradrenalin oranı diğer çocuklara oranla daha düşük seviyededir.DEHB olan bireylerin beyinlerindeki glikoz miktarının %8 oranında daha az olduğu saptanmıştır

TEDAVİ

DEHB tedavisinde ;

• İlaç tedavisi
• Ana-baba ,öğretmen eğitimleri
• Çocuğa özel tedavi ve eğitim programı
• Ortamın düzenlenmesi

DEHB tedavisinde etkinliği kanıtlanmış ve en yaygın olarakuygulanmakta olan tedavi ilaç tedavisidir.Bunun yanında çocuğun gerek odasındaki gerek evin diğer bölümlerindeki uyaranların azaltılması gerekmektedir.Çocuğa karşı davranış kontrolünün sağlanabilmesi için çocukla iletişim halinde olan kişilerin tutarlı olmaları çok önemlidir.Ayrıca çocuğunuzun olumsuz davranışlarına odaklanmayın.Olumlu davranışlarına odaklanın ve mutlaka olumlu davranışlarını ödüllendirin.

Anne baba olarak öfkeli ya da hassas olduğunuz zamanlarda çocuğunuza tepkide bulunmayın.Sakinleştikten sonra onunla iletişim kurun.